Als de verborgen kosten voor energie, CO2-uitstoot, afvalverwerking, productie, transport en milieuvervuiling worden meegerekend, zouden wegwerpluiers in de winkel 60 procent duurder moeten zijn. Nu betalen Nederlanders gemiddeld 25 cent per luier, maar in de echte prijs zou daar nog 15 cent aan maatschappelijke- en milieukosten bovenop moeten komen.
Goedkoopste luiers zelfs twee keer zo duur
De goedkoopste luiers zouden zelfs twee keer zo duur moeten worden. Dat blijkt uit een onderzoek dat het Future Diaper Project in samenwerking met de gemeente Amsterdam heeft laten uitvoeren door True Price. Om de klimaat- en maatschappelijke impact met 20 procent te verminderen zouden ouders hun kinderen zindelijk moeten krijgen als ze 2 of 2,5 jaar oud zijn. Nu zijn Nederlandse kinderen dat gemiddeld pas als ze 3,5 jaar oud zijn.
Ook het gebruik van wasbare en herbruikbare luiers vermindert de voetafdruk en daarmee de echte prijs van luiers met 30 procent. Bovendien zijn die volgens de berekeningen van het Future Diaper Project 400 tot 900 euro per gezin goedkoper in gebruik.
5 procent van al het huishoudelijk afval
Volgens CBS-cijfers zorgen 1 miljard wegwerpluiers jaarlijks voor 200.000 ton afval. Dat is 5 procent van al het huishoudelijk afval in Nederland. De meeste plastic luiers worden momenteel verbrand in afvalovens en niet gerecycled. Daarom subsidieert de overheid diverse projecten om de luierindustrie meer circulair te maken, zoals het apart inzamelen van luiers bij kinderdagverblijven.
Echte prijs zichtbaar maken
True Price berekent de kosten in de hele keten van een product. Van de grondstoffen tot de afvalfase, van de lage lonen voor arbeiders die hoger zouden moeten zijn tot klimaatschade die gecompenseerd moet worden. Zo wordt de echte prijs zichtbaar: het verschil tussen wat consumenten in de winkel betalen en de kosten die niet worden doorberekend, maar die worden afgeschoven op andere mensen, nu en in de toekomst.
Recycling niet de oplossing
De True Price-studie toont aan dat de verborgen kosten per luierverschoning voor een wegwerpluier 6 cent zijn en voor een wasbare luier 4,6 cent. Recycling van plastic luiers is niet de oplossing. Dat verlaagt de milieukosten met 6 procent, maar verhoogt de maatschappelijke kosten. Alleen de kosten voor afvalverwerking toerekenen aan luiers, zou de prijs met 50 tot 80 procent verhogen, tussen de 8 en 13 cent per luier. Bovendien staat de recycling van luiers nog in de kinderschoenen.
20 tot 25 procent luierafval voorkomen
True Price heeft verschillende scenario’s van luiergebruik doorgerekend. Wie slechts een of twee dagen wasbare luiers gebruikt, voorkomt nog steeds 20 tot 25 procent luierafval. Luiers van biobased plastic hebben slechts een 5 procent lagere impact op milieu en maatschappij. Overigens hebben wasbare katoenen luiers weer een grotere voetafdruk als ze in de droger gestopt worden bij gezinnen die geen groene stroom gebruiken.
Eerdere zindelijkheid beperkt klimaatschade
De conclusie blijft dat preventie door eerdere zindelijkheid en het gebruik van wasbare luiers de afvalberg kan verkleinen en de klimaatschade kan beperken. ,,Zeker een kwart van de verschoningen is onnodig omdat we steeds later beginnen met zindelijkheid”, zeggen Nathan Volkers en Guus Meijer, de initiatiefnemers van het Future Diaper Project. Ze hebben gezamenlijk vijf kinderen en gooiden volle zakken luiers weg.
,,Kan dat niet anders?, vroegen we ons op een gegeven moment af”, zegt Meijer. ,,We zien drogisten en supermarkten stunten met prijzen en aan de andere kant de maatschappelijke kosten toenemen voor afvalverwerking. En dan hadden we nog niet gekeken naar de andere milieueffecten zoals uitstoot van broeikasgassen in de productieketen.”
Volkers: ,,Een wasbare luier is inderdaad wat meer werk, want je moet ze wassen, maar het beeld dat mensen hebben bij wasbare luiers is verouderd: doeken met spelden, weken in emmers en poep in de wasmachine. Dat is al lang niet meer zo.”
